AMMONIETEN

Ammonieten of ammonshoorns danken hun naam aan de Egyptische godheid Amon-Rê, die altijd werd afgebeeld met ramshoorns. , die ruim 350 miljoen jaar geleden voor het eerst op aarde voorkwam en die ongeveer 65 miljoen jaar geleden plotseling uitstierf. Waarom de soort zo plots uitstierf is nog steeds niet exact bekend.
De Ammoniet leefde in de laatste, grootste kamer van zijn huis. Werd die kamer te klein, dan werd een nieuwe, grotere kamer aan de oude vastgebouwd, waarin het dier dan weer verder leefde.

0Ammonieten doorgezaagd - gepolijst - Circles Art&Jewelry - Zwijndrecht
Hele Ammoniet - Circles Art&Jewelry - Zwijndrecht

Aan de buitenkant van een Ammoniet kan men dan ook meestal lijnen zien, die de plaats aangeven waar een nieuwe kamer begint. Zaagt men een erg goed geconserveerde Ammoniet door, dan kan men alle kamers en de schotten ertussen duidelijk zien. Die kamers hadden ook nog een functie, nl. het drijfvermogen op peil houden. Door ze in zijn geheel of gedeeltelijk met gas (voornamelijk stikstof) te vullen konden de dieren zweven. Het huis kon reusachtige afmetingen bereiken, de grootste Ammoniet ooit gevonden had een schaal met een diameter van ruim 2,5 meter. Jammer genoeg komen die grote Ammonieten haast nooit voor en zijn ze nooit mooi. Een mooie Ammoniet van boven de 40 cm is al een zeldzaamheid.

Tijdens het fossilisatieproces kunnen er allerlei veranderingen plaatsvinden. Zo zijn er Ammonieten, waarvan de schaal door de hoge druk platgeperst is. Dit is bijvoorbeeld gebeurd bij de beroemde Holzmaden Ammonieten, waarvan het omringende gesteente vol zit met ruwe olie zodat het apart behandeld moet worden om het fossiel te bewaren. De schaal van een Ammoniet kan echter ook oplossen, zodat er alleen maar een steenkern overblijft, vol afdrukken van de binnenkant van de schelp. Heel zelden worden de kamers opgevuld met kristallen of ontstaat er een schaal van een ander mineraal.

Set doorgezaagde - gepolijste - ammonieten - Circles Art&Jewelry - Zwijndrecht
Ammoniet - met geopaliseerd effect - Circles Art&Jewelry - Zwijndrecht

De zeldzame “goudammonieten” met een pyrietschaal zijn daar een voorbeeld van. Doorgezaagd en gepolijst zijn dat mooie sieraden.
Een verwant van de Ammoniet is de Nautilus. Het belangrijkste verschil tussen een Ammoniet en een Nautilus is de stand van de tussenschotten van de kamers. Voor het overige is het soms moeilijk te zien of het om een Nautilus of een Ammoniet gaat.
Een ander groot verschil is het feit dat de Nautilus niet is uitgestorven. Door hun vorm en tekening hebben Ammonieten de mensen altijd enorm bekoord. Net als bij andere fossielen, zoals fossiele vissen, zeelelies of insekten in barnsteen, wordt de waarde van een Ammoniet bepaald door zeldzaamheid, ouderdom en wijze van conservering. Hun schoonheid en blijvende waarde rechtvaardigt de vergelijking met antiquiteiten.